System szkolenia żeglarskiego na patenty PZŻ
SYSTEM SZKOLENIA POLSKIEGO ZWIĄZKU ŻEGLARSKIEGO NA PAŃSTWOWE PATENTY ŻEGLARSKIE
Na podstawie art. 37a ust.13 Ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej (Dz. U. z 2006 r. nr 123 poz. 857 z późn. zm.) Polski Związek Żeglarski, Uchwałą nr 42/Z/XXXVII Zarządu PZŻ z dnia 23 lipca 2013 r., przyjął System szkolenia PZŻ na państwowe patenty żeglarskie. System uwzględnia zapisy dotyczące żeglarstwa zawarte w Rozporządzeniu Ministra Sportu i Turystyki z dnia 9 kwietnia 2013 r. w sprawie uprawiania turystyki wodnej, oraz w Rozporządzeniu Ministra Sportu i Turystyki oraz Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 22 maja 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków uzyskiwania upoważnienia do przeprowadzenia egzaminu potwierdzającego posiadanie odpowiedniej wiedzy i umiejętności z zakresu żeglarstwa oraz warunków kadrowych i organizacyjnych koniecznych do przeprowadzenia tego egzaminu.
ŻEGLARZ JACHTOWY
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Sportu z dnia 9 kwietnia 2013 r. w sprawie uprawiania turystyki wodnej (Dz. U. z 2013r. poz. 460) § 5. 1. , patent żeglarza jachtowego uzyskuje osoba, która:
-
Ukończyła 14. rok życia
-
Zdała egzamin z wymaganej wiedzy i umiejętności na patent żeglarza jachtowego
Osoba posiadająca patent żeglarza jachtowego jest uprawniona do :
-
Prowadzenia jachtów żaglowych po wodach śródlądowych.
-
Prowadzenia jachtów żaglowych o długości kadłuba do 12 m po morskich wodach wewnętrznych oraz pozostałych wodach morskich w strefie do 2 Mm od brzegu, w porze dziennej.
RAMOWY PROGRAM SZKOLENIA NA PATENT ŻEGLARZA JACHTOWEGO
(na podstawie i za zgodą Komisji Szkolenia PZŻ)
Osoba odbywająca szkolenie na patent żeglarza jachtowego powinna opanować wiedzę i umiejętności praktyczne umożliwiające bezpieczne prowadzenie jachtu żaglowego w zakresie uzyskiwanych uprawnień.
2.1. Wiedza teoretyczna:
1. Przepisy
1.1. Podstawowe przepisy żeglugowe obowiązujące na wodach śródlądowych odnoszące się do żeglugi jachtowej:
- wybrane definicje,
- zasady ruch żeglugowego,
- sygnalizacja wzrokowa i dźwiękowa statków,
- sygnały wzywania pomocy,
- znaki żeglugowe,
- uprawnienia do prowadzenia jachtów żaglowych,
- dokumenty jachtu żaglowego,
- ogólne przepisy bezpieczeństwa,
- wypadki i awarie - zasady postępowania,
- przepisy lokalne.
1.2. Elementarne wiadomości o przepisach obowiązujących na wodach morskich oraz przepisy portowe.
1.3. Etykieta jachtowa – zasady zachowania się na jachcie i obyczaje żeglarskie, etykieta flagowa.
1.4. Podstawowe zasady ochrony wodnego środowiska naturalnego.
2. Wiadomości o śródlądowych jachtach żaglowych:
2.1. Rodzaje jachtów śródlądowych, podział ze względu na budowę, osprzęt i eksploatację.
2.2. Nazewnictwo podstawowych części składowych jachtu śródlądowego i jego osprzętu.
2.3. Zasady obsługi silnika jachtowego.
2.4. Zasady obsługi instalacji jachtowych: paliwowej, gazowej, elektrycznej, wodnej.
2.5. Wyposażenie jachtu niezbędne do bezpiecznej żeglugi: ratownicze, przeciwpożarowe, medyczne.
3. Teoria żeglowania
3.1. Wiatr rzeczywisty i pozorny.
3.2. Kursy jachtu względem wiatru.
3.3. Działanie steru i miecza.
3.4. Siły działające na jacht będący w ruchu..
3.5. Stateczność jachtu.
3.6. Praca żagli.
3.7. Nawietrzność i zawietrzność jachtu.
4. Zasady manewrowania śródlądowym jachtem żaglowym pod żaglami i na silniku
4.1. Manewry pod żaglami.
4.2. Manewry na silniku.
4.3. Cumowanie i kotwiczenie.
4.4. Kierowanie załogą, komendy żeglarskie.
4.5. Umiejętność planowania i wyboru drogi jachtu.
4.6. Żeglowanie w trudnych warunkach pogodowych.
4.7. Żegluga na rzece.
5. Locja
5.1. Śródlądowy szlak żeglugowy:
- informacje o korycie rzeki,
- oznakowanie szlaku żeglugowego,
- elementarne informacje o budowlach hydrotechnicznych – śluza, jaz,
- informacje o popularnych polskich szlakach żeglugowych.
5.2. Elementarne wiadomości o nawigacyjnym oznakowaniu wód morskich oraz zaplanowanie krótkiej żeglugi po wodach morskich.
6. Ratownictwo
6.1. Bezpieczeństwo żeglugi i ratownictwo w żegludze śródlądowej:
- osobiste środki wypornościowe, rodzaje i sposoby posługiwania się nimi,
- inne środki bezpieczeństwa na jachcie śródlądowym,
- przygotowanie jachtu i załogi do żeglugi w trudnych warunkach pogodowych,
- zasady zachowania się po wywrotce jachtu,
- zasady postępowania podczas alarmu „człowiek za burtą”,
- wiadomości o służbach ratowniczych na wodach śródlądowych,
- podstawy pomocy przedmedycznej w najczęściej występujących obrażeniach na jachcie,
- zasady działań ratowniczych w trudnych warunkach pogodowych.
6.2. Podstawowe informacje o ratownictwie na wodach morskich:
- Morska Służba Poszukiwania i Ratownictwa (SAR), Morskie Ratownicze Centrum Koordynacyjne,
- ratownictwo brzegowe: brzegowe stacje ratownictwa, stacje ratownictwa morskiego,
- sygnałowe środki ratownicze.
7. Meteorologia
7.1. Podstawowe wiadomości o wiatrach - znajomość skali Beauforta.
7.2. Podstawowa znajomość wybranych zjawisk meteorologicznych.
7.3. Niebezpieczne dla żeglarzy zjawiska meteorologiczne, ich oznaki i sposób postępowania.
7.4. Znajomość meteorologii w zakresie rozumienia komunikatów meteorologicznych i prognoz pogody.
7.5. Umiejętność uzyskiwania prognoz pogody.
2.2. Umiejętności praktyczne:
1. Umiejętność wykonywania następujących czynności i zasady bezpieczeństwa ich wykonywania:
- użytkowanie środków ratunkowych,
- poruszanie się po jachcie,
- obsługa żagli,
- obsługa szotów,
- refowanie żagli,
- obsługa miecza,
- obsługa urządzenia sterowego,
- obsługa silnika przyczepnego lub stacjonarnego,
- obsługa cum, praca cumami,
- obsługa odbijaczy,
- umiejętność pagajowania,
- użytkowanie bosaka i pychu,
- umiejętność balastowania,
- obsługa kotwicy,
- obsługa podstawowych instalacji na jachcie: paliwowej, wodnej, elektrycznej, gazowej,
- taklowanie jachtu, klar jachtu,
- przygotowanie jachtu do wypłynięcia, sprawdzenia stanu technicznego jachtu żaglowego i jego wyposażenia z uwagi na
bezpieczeństwo żeglugi,
- przygotowanie jachtu do żeglugi w trudnych warunkach pogodowych,
- poprawny dobór ożaglowania,
- regulacja powierzchni ożaglowania,
- trzymanie kursu,
- regulacja prędkości pod żaglami i na silniku,
- nadawanie prędkości początkowej (bieg do przodu, bieg wsteczny),
- hamowanie przy pomocy kotwicy,
- cumowanie jachtu,
- obrót lub przesunięcie jachtu przy pomoście, praca cumami,
- kotwiczenie jachtu na otwartym akwenie i przy brzegu.
2. Umiejętność wykonania następujących manewrów:
2.1. Manewry pod żaglami:
- zmiana kursu (odpadanie, ostrzenie),
- zacieśniona cyrkulacja,
- zwrot przez sztag,
- zwrot przez rufę,
- stawanie w dryf,
- alarm „człowiek za burtą”,
- dojście do boi,
- odejście od boi,
- stawanie na kotwicy,
- zejście z kotwicy,
- odejście od nabrzeża,
- dojście do nabrzeża,
2.2. Manewry na silniku:
- zmiana kursu,
- zacieśniona cyrkulacja,
- odejście od nabrzeża,
- dojście do nabrzeża,
- alarm „człowiek za burtą”
- dojście do boi,
- odejście od boi,
- stawanie na kotwicy,
- zejście z kotwicy,
- holowanie pojedynczego jachtu.
3. Prace bosmańskie:
- umiejętność wiązania podstawowych węzłów żeglarskich: prosty, ratowniczy (dwa sposoby), knagowy, ósemkowy, refowy, szotowy, flagowy,
rożkowy, sztyk, wyblinka, cumowy żeglarski, buchta,
- podstawowe naprawy osprzętu i instalacji jachtowych.